سرخک یکی از بیماریهای ویروسی است که قدرت سرایت پذیری زیادی دارد، به طوری که بیش از 90% افراد حساس در تماس نزدیک با بیمار آلوده میشوند. قبل از استفاده واکسن، بیماری سرخک در جوامع بسیار شایع و بومی بود ه است و هر3 تا 5 سال به علت تجمع افراد حساس، همهگیری های بزرگ بیماری در دنیا باعث بسیاری از مرگ و میر ها بخصوص در کودکان زیر 5 سال می گردید .
راه انتقال
انتقال بیماری به صورت فرد به فرد از طریق ذرات تنفسی و یا بهوسیله تماس مستقیم با ترشحات بینی و گلوی فرد مبتلا صورت میگیرد. افراد مبتلا به طور متوسط از 3 روز قبل از شروع علائم تا 4 روز بعد از شروع بثورات جلدی میتوانند ویروس را منتشر نمایند. جداسازی بیماران در این دوره در کاهش انتقال بیماری به دیگران مهم است .
علائم بالینی
بعد از دوره نهفتگی ( دوره کمون) که از 8 تا 15 روز متغیر است، علائم اولیه به صورت تب، خستگی، آبریزش از بینی، سرفه و یا کنژنکتیویت ظاهر میشود. ممکن است همزمان با بروز بثورات جلدی، نقاط کوپلیک در مخاط داخلی دهان ظاهر شوند که معمولاً 1 تا 2 روز بعد، از بین میروند. پس از 2 الی 4 روز از علائم مقدماتی، راش جلدی ماکولوپاپولر در پشت گوشها، صورت به همراه تب بالا ایجاد میشود. بثورات به سمت تنه واندامها گسترش یافته و معمولاً در طی کمتر از یک هفته برطرف میشوند.
راه پیشگیری
با توجه به اثر بخشی بالای واکسن، بهترین را ه پیشگیری از بیماری سرخک واکسیناسیون بر علیه این بیماری است . که در دونوبت در یک سالگی و هجده ماهگی برای کودکان تجویز می گردد.
هدف نظام مراقبت بیماری سرخک و سرخجه در کشور حفظ دستآورد حذف سرخک و سرخجه میباشد. این بدین معنا است که بایستی چرخش ویروس سرخک بومی نداشته باشیم (ویروسی که 12 ماه و بیشتر چرخش داشته باشد را ویروس بومی می گویند ). لازمه این هدف انجام واکسیناسیون به موقع کودکان طبق برنامه کشوری واکسیناسیون است چنانچه این امر به درستی انجام گیرد سطح ایمنی جمعی بالا رفته و اگر ویروسی نیز وارد جامعه شود قادر به چرخش در جامعه نخواهد بود به موازات واکسیناسیون شناسایی سریع افرادی که مبتلا به تب و بثورات ماکولوپاپولار شده اند بسیار مهم است .
مورد مشکوک : هر فرد با تب و بثورات جلدی ماکولو پاپولر.
لازم است هر فردی که به تب و بثورات ماکولوپاپولر ( دانه های قرمز برجسته و یا هم سطح پوست که چرکی و آبکی نباشند ) مبتلا میگردد به سیستم بهداشتی کشور مراجعه نموده ضمن معاینه و بررسی اپیدمیولوژیک از وی سه نمونه ی خون ، ادار و گلو تهیه گردد. تا نسبت به ابتلا وی به سرخک اطمینان حاصل گردد و در صورت نیازاقدامات لازم جهت پیشگیری از انتشار بیماری به عمل آید.
راهنمای مراقبت بیماری سرخک
دستورالعمل پیشگیری و درمان بیماری سرخک و سرخجه
منبع: https://icdc.behdasht.gov.ir